Op zondag 3 oktober is een tentoonstelling in uitvaartcentrum Leiekant in Marke geopend. Deze loopt tot 14 november en is op afspraak te bezoeken. Gedurende deze tijd zijn er ook tal van events waar de tentoonstelling ook te bezoeken is.
“Het is uniek in België dat er een tentoonstelling loopt in een uitvaartcentrum”, begint Annouk Westerling van uitvaartplanner Sereni. “Wij geloven erin dat kunst ook troost kan bieden aan de mensen die in rouw zijn en zelfs een aanknopingspunt kan zijn om een dialoog te starten.”
Sereni zal verspreid over enkele jaren een reeks tentoonstellingen onder de naam ‘Nirvana’ organiseren in verschillende locaties van Sereni, met beeldend kunstenaar Johan Tahon, waar Johan telkens een andere kunstenaar uitnodigt om aan te vullen met werken die passen binnen het thema. Voor de tentoonstelling in Marke koos Johan voor schilder Stefan Peters die bevreemdende landschappen schildert.
Toegankelijk
“We zitten in een evolutie van kerkelijke uitvaarten naar aula’s,” stelt Randy Couckuit van begrafenissen Planckaert/Sereni. “In de kerken staan beelden die troost bieden, maar veel aula’s zijn kaal. We moeten kunst die mensen zelf een invulling kunnen geven ook integreren in onze uitvaartcentra.” Randy kreeg in uitvaartcentrum Leiekant al veel positieve reacties omdat er nu kunst in geïntegreerd wordt. “Velen vinden de drempel om een museum binnen te stappen groter dan in ons uitvaartcentrum. Deze namiddag kwamen verschillende mensen uit Marke hier eens binnen. Het is toegankelijk!” Randy is alvast tevreden voor dit mooie concept dat samen met Sereni en de kunstenaars gerealiseerd wordt.
copyright foto Els Deleu copyright foto Els Deleu copyright foto Els Deleu
Eigen interpretatie
Bij Sereni wil men het kunstproject ‘Nirvana’ nog meer gronding geven. “Een uitvaartcentrum is niet enkel een plaats waar je komt voor een uitvaart maar het kan ook een plaats zijn voor rouwzorg. We moeten rouw en verlies een plaats geven in onze samenleving en een uitvaartcentrum kan ook een plaats zijn om elkaar te ontmoeten.”
“Het is de eerste keer dat er in België een tentoonstelling loopt in een uitvaartcentrum. In Nederland zijn er al tentoonstellingen, maar die zijn dan meer rond het thema ‘rouw’. Wij zoeken eerder naar thema’s om een manier te vinden om troost te bieden. De interpretatie van de kunst willen we open laten. Het is belangrijk om ook bij een uitvaart te blijven hopen. Iedereen gaat bij een overlijden op zijn eigen manier met verdriet om. Een beeld of een schilderij kan al een aanknoping zijn om connectie met elkaar te hebben, maar iedereen behoudt zijn eigen interpretatie. Het kan ook een houvast zijn, want kunst kan echt wel troost bieden aan mensen.” Het was bij Sereni belangrijk om de juiste kunst te vinden. “Niet elk beeld straalt een bepaalde emotie uit. Die emoties in beelden zijn een sterkte van Johan Tahon. Zijn werken zijn een meerwaarde en passen hier enorm goed. Het concept ‘Nirvana’ vinden wij perfect.”
Combinatie van kunst en de dood
Eén beeld van Johan Tahon dat al in Aula Leiekant stond voordien, blijft er. “Het is onze hoop om in alle uitvaartcentra van Sereni kunst te integreren”, luidt het.
De kunst tijdens de tentoonstelling ‘Nirvana’ is er die past bij het thema.
“Vroeger werd kunst vaak gecombineerd met de dood”, vertelt kunstenaar Johan Tahon (56). “Denk maar aan de Egyptenaren met hun piramides en veel van hun kunstwerken die gericht waren naar de overgang naar het hiernamaals. Ook in de Middeleeuwen waren er specifieke sculpturen en beschildering van graven. Daarna gebeurde het niet veel meer. Nu gebeurt het opnieuw. Als dit nu zo kan blijven evolueren kan het mooi zijn. De kerken vallen weg en de nieuwe plaatsen waar uitvaarten gehouden worden zijn niet meer gebonden aan een bepaald geloof. Toch krijgt kunst er nu een plaats.”
Beeldhouwer
Johan Tahon werd geboren in Menen. “De streek is me dus niet vreemd. Ik kwam met de fiets van Menen naar de discotheek in Wevelgem om er muziek te ontlenen, want dat had je niet in Menen. Ik liep school in het Atheneum op de Pottelberg in Kortrijk. Daar was er een afdeling Plastische Kunst. Mijn basis kreeg ik al in ‘de tekenschool’ – de academie – van Menen. Daar is mijn liefde voor kunst begonnen!” Johan besliste om ook later naar het kunstonderwijs te gaan en zich heel zijn leven met kunst bezig te houden. Hij studeerde af in het KASK in Gent. Nu woont Johan in Zwalm bij Oudenaarde.
Johan Tahon bij zijn werk dat in Marke blijft (copyright foto Els Deleu)
Johan is vooral bezig met beeldhouwen, maar hij maakt ook tekeningen in verband met zijn beelden. “Zowel de liefde voor de geschiedenis van de beeldhouwkunst als een spiritueel verlangen komen samen in mijn werk”, zegt hij.
Een oord van realiteit
Johan kwam al een paar keer in zijn leven in contact met de dood. “Dat verandert een mens. In het begin is het dramatisch om iemand te verliezen en zie je het allemaal zwart. Je gaat door depressies en angst, maar na een tijdje kan het louterend werken, en wordt bv. de dichte liefde van de vrouw van wie je houdt nog versterkt. Een uitvaartcentrum kan een plaats van transformatie zijn. Je zit hier op een oord van realiteit. Een sculptuur of een ander kunstwerk kan dan troost bieden. Mensen denken erover na en herkennen dingen. Kunst kan een beetje geluk brengen op het moment dat mensen het nodig hebben, wanneer we geen woorden vinden om te zeggen hoe het voelt!”
Johan gebruikt voor ‘Nirvana’ vooral keramisch werk. “Het zijn eigenlijk relatief grote sculpturen om keramiek te zijn”, zegt hij. “Binnen het gegeven van kunst in een uitvaartcentrum past keramisch werk het best. Er zit ook een soort emotie in de witte kleur en in het ‘druipen’.”
“we hopen met kunst de angst en hevige rouw te verzachten”
Voor de tentoonstelling Nirvana in Marke koos Johan om samen te werken met schilder Stefan Peters (43) uit Hasselt. “Ik ken Stefan al een hele tijd. Hij is van de nieuwe generatie jonge kunstenaars waar ik achter sta”, aldus Johan. “Er zit een vorm van liefde in ons werk, het tevreden zijn dat je iets gemaakt hebt, dat is zo mooi en zo’n plezante ervaring!”
Johan gaat verder dat Stefans schilderijen van landschappen zo passend zijn. “Het lijken plaatsen uit het hiernamaals, waar geen mensen te zien zijn.”
Stefan pikt in dat hij imaginaire landschappen maakt. “Ik ben niet echt bezig met het landschap als gegeven, maar het is een mooi onderwerp die ook kan refereren naar landschappelijke beelden uit de kunstgeschiedenis. Johan en ik hebben beiden een liefde voor oude kunst.”
Stefan Peters bij één van zijn werken (copyright foto Els Deleu)
In Stefans werken zijn geen mensen aanwezig. “Zo kan ik de tijdloosheid bewaren. De schilderijen zijn suggestief en dat wil ik zo houden. Ik geef de vrijheid aan de toeschouwer om er zelf een invulling aan te kunnen geven. De rol van kunst is om een antwoord te kunnen geven aan de gedachten die voor iedereen persoonlijk zijn.”
De kunstenaars hopen dat ze er met de tentoonstelling in slagen om met kunst de angst en de hevige rouw een beetje te verzachten. “We vonden het al uniek dat mensen hier vandaag lachten. Het valt op omdat het zo zeldzaam is op zo’n plaats!”
De tentoonstelling die loopt van 3 oktober tot 14 november in Aula Leiekant, Rekkemsestraat 83 in Marke is te bezichtigen op afspraak bij Begrafenissen Planckaert/Sereni op 056 22 29 53. “We doen het op afspraak zodat bezoekers van de tentoonstelling niet tussen rouwende families komen.”
Op dinsdag 5 oktober is er een boekvoorstelling in Aula Leiekant, en dan is de tentoonstelling vanaf 18 uur ook de bezichtigen, en ook op 13 oktober ’s avonds tijdens een infosessie rond successie.