Roger Huyghe (88) is 70 jaar broeder en viert dit op donderdag 27 oktober. Hij is de laatste nog in leven zijnde Broeder Van Dale.
Roger werd als oudste van vijf kinderen geboren in Staden. “Ik heb nog een broer in Staden en één in Roeselare, en een zus die in Bretagne woont”, vertelt hij.”
Roger ging naar de gemeenteschool in Staden. “In die tijd gingen de broeders naar de lagere scholen om zich voor te stellen met dia’s en filmpjes. Ik zag dat men veel goeds deed en op mijn 13de ben ik in 1947 intern geworden in het studiehuis van de Broeders van Dale in Torhout, als voorbereiding op het broeder worden. Ik mocht dit thuis zelf beslissen. Mijn moeder was er voor en mijn vader bleef eerder neutraal.”
Roger deed terwijl hij in het studiehuis zat een voorbereidend jaar in Torhout, dan trok hij naar de normaalschool want hij wou onderwijzer worden. Hij deed op zijn 17de zijn noviciaat. Hij legt uit dat dat een voorbereidend jaar was om later tot de congregatie van de Broeders Van Dale toe te treden. Hij legde zijn eerste geloften af aan 18 jaar. “Daarna ging ik nog 2 jaar naar de normaalschool en deed ik 2 jaar regentaat Letterkundige Vakken.”
Roger gaf van 1956 tot 1962 les in de Groeningelaan in Kortrijk. “Daar waar nu basisschool Sint-Jozef is, was een lager-secundaire school van de Broeders Van Dale. Ik woonde toen in een gebouw van de Broeders Van Dale op de Kring. Dat gebouw is ondertussen afgebroken.”
In 1962 is Roger dan studiemeester geworden in het studiehuis van de Broeders Van Dale in Torhout. “Ik gaf tot 1969 ook halftijds les in het Sint-Jozefinstituut in Torhout. In die tijd woonde ik weer in het studiehuis.”
Tordale
“In 1969 heb ik in opdracht van de congretatie Huize Tordale opgericht. Dan werd het studiehuis omgeschakeld naar een MPI en buitengewoon secundair onderwijs. Dat beantwoordde aan een echte sociale nood en is tamelijk snel gegroeid. Tot in 1999 ben ik er directeur geweest. Dan ging ik met pensioen en was er een groot afscheidsfeest.”
Roger kwam weer in Kortrijk wonen. Hij vestigde zich in het Sint-Paulusklooster van de Broeders van Dale in de Minister Vanden Peereboomlaan, wat later geschonken werd aan Kompas.
“Na bijna een jaar in pensioen, las ik op 6 maart 2000 in de krant dat de voorzitter van de Raad van Bestuur van Tordale klacht tegen mij had neergelegd wegens grensoverschrijdend gedrag. Ik probeerde te informeren waarover het ging, maar het gerecht mocht niets zeggen, terwijl de kranten er vol van stonden. Er volgde een onderzoek. Op 21 juni 2000 werd ik aangehouden. Ik werd veroordeeld en heb in de gevangenis gezeten tot 19 juni 2010. Ik heb er in de bibliotheek gewerkt. Het was een periode van onzekerheid en angst. Ik vind dat het onderzoek niet correct gedaan is. Niemand geloofde dat ik onschuldig was. In de gevangenis heb ik het boek ‘Schuldig tot het tegendeel bewezen is’ geschreven. Ik ben blij dat alles op papier staat, maar uiteindelijk ben ik er niets mee.”
De laatste 12 jaar
Toen Roger vrijgekomen is, werd hij zeer goed opgevangen door familie en door de broeders van de congregatie. Hij is in een huis van de congregatie op het Marie-Joséplein gaan wonen. Ze woonden er met 3 broeders. “Ik ben op de best mogelijke manier geholpen om weer te integreren in de maatschappij.”
Nadat een broeder vertrok naar een woonzorgcentrum en een andere naar een assistentiewoning op Hoog Mosscher woonde Roger nog enkele maanden alleen op het Marie-Joséplein. In 2015 is hij naar een assistentiewoning in de Putkapel in Kortrijk gaan wonen. Hij stak er een aantal intiatieven in gang, zoals bv. in 2016 de petanquepleinen. “Ik heb hier een gelukkige oude dag. Ik ben hier graag en ben goed aanvaard. Iedereen mag op mij beroep doen, ik help waar ik kan, en ik mag ook op anderen beroep doen.”
Roger gaat ook nog eens op familiebezoek of naar de stad. Hij is ook actief op de computer.
Broeders Van Dale
Tijdens ons gesprek met Roger – hij wordt het liefst gewoon met zijn voornaam aangesproken – legt hij ons het verschil uit tussen een priester en een broeder. “Een priester doet na zijn humaniora nog 6 jaar seminarie en wordt dan tot priester gewijd. Een priester mag voorgaan in de eucharistie en mag de biecht horen. Hij is een bedienaar van de Kerk.”
“Een broeder spreekt enkel zijn geloften uit en is niet gewijd. “Wij oefenen dan een stiel uit in het kader van liefdadigheid, naastenliefde en sociale zorg. We leven in een klooster met andere broeders samen.”
Sinds november 2020 is Roger de enige nog in leven zijnde Broeder van Dale. “Als ik overlijd, stopt de congregatie die momenteel 261 jaar bestaat”, zegt hij. “We zijn sinds 1761 altijd een kleine congregatie geweest – er waren maximum 80 broeders – en waren actief in West-Vlaanderen en Rwanda.”
In Rwanda werd een grote technische school opgericht. “Deze werd ondertussen geschonken aan een Rwandese congregatie. Wij steunden nog een aantal jaar financieel.”
Ook De Lovie in Poperinge en Tordale in Torhout werden door de Broeders Van Dale opgericht.
“Tussen 1930 en 1950 waren er 5 scholen van onze congregatie in Kortrijk, nl. in de Groeningelaan was er lager en lager middelbaar, er was een lagere school in de Beekstraat, in de Boerderijstraat op Sint-Rochus, Sint-Paulus in de Vanden Peereboomlaan en een school op de Kring bij het hoofdklooster..”
De Broeders Van Dale zijn ook actief geweest bij Licht en Liefde (een organisatie voor slechtziende en blinde mensen).
In 2016-2017 kwamen de nog overblijvende broeders overeen wat er met het geld en de gebouwen zou gebeuren. “We hebben het meeste geschonken aan goede werken. Sinds 1 januari 2018 zijn we aangesloten bij de VZW Camino Brugge, die uitstervende congregaties begeleidt en de nodige maatregelen treft met paperassen en materiaal. Als ik overlijd zal mijn begrafenis verzorgd worden door VZW Camino.”
